K. Pokój + wszystkim.
* I z duchem twoim.
|
Mir + wsiem.
I duchowi twojemu.
|
Z podniesionymi rękoma.
D. Umiłujmy się wzajemnie, abyśmy jednomyślnie wyznali:
* Ojca i Syna i Świętego Ducha, Trójcę współistotną i niepodzielną.
|
Wozlubim druh druha, da jedinomyslijem ispowiemy.
Otca i Syna i Swiataho Ducha, Troicu jedinosuszcznuju i nierazdielnuju.
|
Kapłan czyni trzy pokłony i całuje Diskos, Kielich i Ołtarz.
|
K. Umiłuję Cię, Panie, mocy moja, Pan twierdzą moją, ucieczką moją i wybawcą moim.
|
Wozlublu Tia, Hospodi, krepostie moja, Hospod’ utwierżdienije moje i pribieżyszczie moje i izbawitiel’ moj.
|
Koncelebransi (jeśli są) wymieniają pocałunek pokoju.
K. Chrystus jest pośród nas.
W. I jest i będzie.
|
Christos posriedie nas.
I jest’ i budiet.
|
V. Wyznanie wiary
Otwiera się Wrota.
D. Drzwi! Drzwi! W mądrości bądźmy uważni!
* Wierzę w jednego Boga, Ojca wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi, wszystkich rzeczy widzialnych i niewidzialnych.
I w jednego Pana Jezusa Chrystusa, Syna Bożego Jednorodzonego, Który z Ojca jest zrodzony przed wszystkimi wiekami. Światłość ze światłości, Bóg prawdziwy z Boga prawdziwego. Zrodzony, a nie stworzony, współistotny Ojcu, przez Którego wszystko się stało. On to dla nas ludzi i dla naszego zbawienia zstąpił z nieba. I za sprawą Ducha Świętego przyjął ciało z Maryi Dziewicy i stał się człowiekiem. Ukrzyżowany również za nas pod Poncjuszem Piłatem; został umęczony i pogrzebany. I zmartwychwstał trzeciego dnia jak oznajmia Pismo. I wstąpił do nieba, siedzi po prawicy Ojca. I powtórnie przyjdzie w chwale sądzić żywych i umarłych: a Królestwu Jego nie będzie końca.
|
Dwieri, dwieri, premudrostiju won-miem.
Wieruju wo jedinaho Boha Otca, Wsiedierżytiela, Tworca niebu i ziemli, widimym że wsiem i niewidimym.
I wo Jedinaho Hospoda Iisusa Christa, Syna Bożyja‚ Jedinorodnaho‚ Iże ot Otca rożdiennaho preżdie wsiech wiek; Swieta ot Swieta‚ Boha istinna ot Boha istinna, rożdienna‚ niesotworenna‚ jedinosuszczna Otcu‚ Imże wsia bysza. Nas radi cziełowiek i naszeho radi spasienija sszedszaho s niebies i wopłotiwszahosia ot Ducha Swiata i Marii Diewy, i wocziełowieczszasia. Raspiataho że za ny pri Pontijstiem Piłatie, i stradawsza, i pohriebienna. I woskresszaho w tretij dień po Pisanijem. I wosszedszaho na niebiesa, i siediaszczia odiesnuju Otca. I paki hraduszcziaho so sławoju‚ suditi żywym i miertwym‚ Jehoże Carstwiju nie budiet konca.
|
Dodatek „i Syna” opuszcza się w większości Kościołów bizantyjskich i nie jest tam obowiązujący.
|
I w Ducha Świętego Pana i Ożywiciela, Który od Ojca pochodzi, Który z Ojcem i Synem wspólnie odbiera uwielbienie i chwałę; Który mówił przez Proroków. Wierzę w jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół. Wyznaję jeden chrzest na odpuszczenie grzechów. I oczekuję wskrzeszenia umarłych, i życia wiecznego w przyszłym świecie, amen.
|
I w Ducha Swiataho, Hospoda, żywotworaszcziaho, Iże ot Otca ischodiaszcziaho, Iże so Otcem i Synom spokłaniajema i ssławima, hłahoławszaho proroki. Wo jedinu swiatuju, sobornuju i Apostolskuju Cerkow’. Ispowieduju jedino kreszczienije wo ostawlenije hrechow. Cziaju woskresienija miertwych i żyzni buduszcziaho wieka, amiń.
|
VI. Anafora
DIALOG WSTĘPNY
|
D. Stańmy godnie, stańmy z bojaźnią! Bądźmy uważni, aby zanieść w pokoju świętą Modlitwę Eucharystyczną.
|
Staniem dobre, staniem so strachom: wonmiem‚ swiatoje woznoszenije w mire prinositi.
|
Diakon powraca do Sanktuarium.
|
* Miłosierny dar pokoju, ofiarę chwały.
|
Miłost’ mira, żertwu chwalenija.
|
Kapłan odwraca się do ludzi i błogosławi.
K. Łaska Pana naszego Jezusa Chrystusa i miłość Boga i Ojca i zjednoczenie z Duchem Świętym niech będą z wami wszystkimi.
* I z duchem twoim.
K. (zwrócony na Wschód podnosi w górę ręce) W górę serca.
* Wznosimy je do Pana.
K. Dzięki składajmy Panu Bogu naszemu.
* Godne to i sprawiedliwe [kłaniać się Ojcu i Synowi i Świętemu Duchowi, Trójcy współistotnej i niepodzielnej].
|
Błahodat’ Hospoda naszeho Iisusa Christa, i luby Boha i Otca i pricziastije Swiataho Ducha budi so wsiemi wami.
I so duchom twoim.
Hore imieim sierdca.
Imamy ko Hospodu.
Błahodarim Hospoda.
Dostojno i prawiedno jest’ [pokłaniatisia Otcu i Synu i Swiatomu Duchu, Troice jedinosuszczniej i nierazdielniej].
|
PREFACJA
Kapłan modli się po cichu.
K. Godne to i sprawiedliwe Ciebie opiewać, Ciebie błogosławić, Ciebie wychwalać, Tobie dzięki składać i oddawać Ci hołd na każdym miejscu Twego panowania.
Albowiem Ty jesteś Bogiem niewypowiedzianym, niezgłębionym dla umysłu, niewidzialnym, nieosiągalnym, zawsze istniejącym, będącym harmonijną tożsamą Sobie jednością[1]. Ty i Twój Jednorodzony Syn i Duch Twój Święty. Ty z niczego doprowadziłeś nas do istnienia. A kiedy upadliśmy, znowu nas podniosłeś i nie przestajesz działać, abyśmy osiągnęli niebo i Twoje przyszłe Królestwo. Za to wszystko dzięki składamy Tobie i Twojemu Jednorodzonemu Synowi i Duchowi Twojemu Świętemu; za wszystkie dobrodziejstwa, którymi nas obdarzyłeś: te, o których wiemy i te, o których nie wiemy, ukazane nam i przed nami ukryte.
Dzięki Ci składamy i za tę Liturgię, którą z rąk naszych łaskawie przyjmujesz, chociaż stoją przed Tobą tysiące archaniołów i ogromna liczba aniołów, Cherubinów i Serafinów, sześcioskrzydłych i wielookich, unoszących się i uskrzydlonych, którzy...
|
Dostojno i prawiedno Tia pieti, Tia błahosłowiti, Tia chwaliti, Tia błahodariti, Tiebie pokłaniatisja na wsiakom miestie władycziestwija Twojeho.
Ty bo jesi Boh nieizreczienien, niewiedom, niewidim, niepostiżym‚ prisno syj‚ takożdie syj, Ty, i Jedinorodnyj Twoj Syn, i Duch Twoj Swiatyj; Ty ot niebytija w bytije nas priwieł jesi, i otpadszyja wosstawił jesi paki, i nie otstupił jesi wsia tworia, dondieże nas na niebo wozwieł jesi, i Carstwo Twoje darował jesi buduszczieje. O sich wsiech błahodarim Tia i Jedinorodnaho Twojeho Syna, i Ducha Twojeho Swiataho, o wsiech ichże wiemy i ichże nie wiemy, jawlennych i niejawlennych błahodiejaniich bywszych na nas.
Błahodarim Tia i o służbie siej, juże ot ruk naszych prijati izwolił jesi, aszczie i predstojat Tiebie tysiaszczi archanhiełow i t’my anhiełow, Chieruwimy i Sierafimy, szestokriłatii, mnohooczitii, wozwyszajuszcziisia piernatii...
|
Kapłan lub Diakon Gwiazdą czyni znak krzyża nad Diskosem, całuje ją i odkłada na bok.
|
...zwycięską pieśń śpiewają, wołają, wykrzykują i mówią:
|
...pobiednuju piesń pojuszczie, wopijuszczie, wzywajuszczie i hłaholuszczie:
|
HYMN ANIELSKI
|
* Święty, Święty, Święty Pan Bóg Zastępów; pełne są niebiosa i ziemia chwały Twojej. Hosanna na wysokościach. Błogosławiony, który [wciąż] przychodzi[2] w imię Pańskie. Hosanna na wysokościach.
|
Swiat, swiat, swiat Hospod’ Sawaof; ispołn’ niebo i ziemla sławy Twojeja: osanna w wysznich, błahosłowien hradyj wo imia Hospodnie, osanna w wysznich.
|
WSPOMNIENIE OSTATNIEJ WIECZERZY
|
K. Z tymi błogosławionymi Mocami i my, Panie miłujący człowieka, wołamy i głosimy: Ty jesteś święty i najświętszy. Ty i Twój Jednorodzony Syn i Duch Twój Święty. Ty jesteś Święty i najświętszy i wspaniała jest chwała Twoja. Ty tak umiłowałeś ten świat, że Syna Swojego Jednorodzonego dałeś, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne. On przyszedłszy na świat i wypełniwszy cały plan Twojej Opatrzności o naszym zbawieniu, w tę noc, w którą był wydany, a raczej Sam Siebie wydał za życie świata, wziął chleb w Swoje święte, przeczyste i nieskalane ręce i dzięki Tobie składając, pobłogosławił, uświęcił, połamał i podał Swoim świętym uczniom i apostołom, mówiąc:
|
S simi i my błażennymi siłami‚ Władyko cziełowiekolubczie‚ wopijem i hłaholem: swiat jesi i preswiat‚ Ty i Jedinorodnyj Twoj Syn, i Duch Twoj Swiatyj; swiat jesi i preswiat, i wielikolepna sława Twoja, Iże mir Twoj tako wozlubił jesi, jakoże Syna Twojeho Jedinorodnaho dati, da wsiak wierujaj w Nieho nie pohibniet, no imat’ żywot wiecznyj. Iże priszed, i wsie jeże o nas smotrenije ispołniw, w noszcz, w niuże predajaszesia‚ pacze że Sam Siebie predajasze za mirskij żywot‚ prijem chleb wo swiatyja Swoja i preczistyja i nieporocznyja ruki, błahodariw‚ i błahosłowiw‚ oswiatiw‚ prełomiw‚ dadie swiatym Swoim uczienikom i apostołom, rek:
|
SŁOWA USTANOWIENIA
Kapłan wskazuje ręką na Diskos.
K. BIERZCIE I JEDZCIE, TO JEST CIAŁO MOJE, KTÓRE ZA WAS JEST ŁAMANE NA ODPUSZCZENIE GRZECHÓW.
* Amen.
|
PRIIMITIE, JADITIE, SIJE JEST TIEŁO MOJE, JEŻE ZA WY ŁOMIMOJE WO OSTAWLENIJE HRECHOW.
Amiń.
|
Kapłan wskazuje ręką na Kielich.
K. Podobnie i kielich po wieczerzy, mówiąc:
K. PIJCIE Z NIEGO WSZYSCY, TO JEST KREW MOJA NOWEGO PRZYMIERZA, KTÓRA ZA WAS I ZA WIELU JEST PRZELEWANA NA ODPUSZCZENIE GRZECHÓW.
* Amen.
|
Podobnie i Cziaszu po wieczieri, hłahola:
PIJTIE OT NIEJA WSI, SIJA JEST’ KROW’ MOJA NOWAHO ZAWIETA, JAŻE ZA WY I ZA MNOHIJA IZLIWAJEMAJA, WO OSTAWLENIJE HRIECHOW.
Amiń.
|
ANAMNEZA
|
K. Wspominając więc to zbawcze polecenie oraz wszystko, co się dla nas dokonało: Krzyż, Grób, po trzech dniach Zmartwychwstanie, Wniebowstąpienie, zasiadanie po prawicy Ojca oraz powtórne i chwalebne przyjście,
|
Pominajuszczie ubo spasitielnuju siju zapowied’, i wsia jaże o nas bywszaja: krest, hrob, tridniewnoje woskresienije, na niebiesa woschożdienije, odiesnuju siedienije, wtoroje i sławnoje paki priszestwije,
|
Kapłan lub Diakon przekłada ręce w formie krzyża, podnosi Diskos i Kielich, czyniąc znak krzyża.
K. to, co Twoje, z Twoich darów, Tobie ofiarujemy ze wszystkim i za wszystko.
* Tobie śpiewamy, Ciebie błogosławimy, Tobie, Panie, dzięki składamy, Ciebie błagamy, Boże nasz.
|
Twoja ot Twoich Tiebie prinosiaszczie o wsiech i za wsia.
Tiebie pojem, Tiebie błahosłowim, Tiebie błahodarim, Hospodi, i molim Ti sia, Boże nasz.
|
EPIKLEZA
K. Składając Ci jeszcze to rozumne i bezkrwawe uwielbienie, prosimy, modlimy się i zbliżamy z błaganiem: ześlij Ducha Swoje go Świętego na nas i na te złożone dary
Panie, który o trzeciej godzinie zesłałeś na apostołów Najświętszego Twego Ducha, nie odbieraj nam Go, o Dobry, lecz odnów nas modlących się do Ciebie (pokłon).
D. Serce czyste stwórz we mnie, Boże, i ducha prawego odnów w mym sercu (pokłon).
K. Panie, który o trzeciej godzinie...
D. Nie odrzucaj mnie od Swego oblicza i Ducha Swojego Świętego nie odbieraj mi.
K. Panie, który o trzeciej godzinie...
|
Jeszczie prinosim Ti słowiesnuju siju i bieskrownuju służbu i prosim i molim i milisia diejem, nisposli Ducha Twojeho Swiataho na ny i na predleżaszczija Dary sija
Hospodi, Iże Preswiataho Twojeho Ducha w tretij czias apostołom Twoim nisposławyj‚ Toho, Błahij‚ nie ot’imi ot nas‚ no obnowi nas molaszczichtisia.
Sierdce czisto soziżdi wo mnie, Boże, i Duch praw obnowi wo utrobie mojej.
Hospodi, Iże Preswiataho…
Nie otwierży mienie ot lica Twojeho, i Ducha Twojeho Swiataho nie ot’imi ot mienie.
Hospodi, Iże Preswiataho...
|
Diakon pochyla głowę i pokazuje Orarionem na św. Chleb.
D. Pobłogosław, ojcze, święty Chleb.
K. I uczyń ten Chleb + czcigodnym Ciałem Twego Namaszczonego
|
Błahosłowi, władyko, swiatyj chleb.
I sotwori ubo + Chleb siej, cziestnoje Tieło Christa Twojeho.
|
Diakon pokazuje na Kielich.
D. Amen. Pobłogosław, ojcze, święty Kielich.
K. A co w Kielichu tym + czcigodną Krwią Twego Namaszczonego.
D. Amen. Pobłogosław, ojcze, Chleb i Kielich.
K. Przemieniwszy mocą + Twojego Świętego Ducha.
D. Amen, amen, amen.
|
Amiń. Błahosłowi, władyko, swiatuju cziaszu.
A jeże w Cziaszy siej + cziestnuju Krow’ Christa Twojeho.
Amiń. Błahosłowi, władyko, swiatuju cziaszu.
Prełożyw + Duchom Twoim Swiatym.
Amiń, amiń, amiń.
|
Wszyscy czynią pokłon do ziemi. Diakon pochyla głowę przed Kapłanem.
D. Wspomnij, ojcze święty, mnie grzesznego.
K. Niech Pan wspomni ciebie w Królestwie Swoim w każdym czasie, teraz i zawsze i na wieki wieków.
D. Amen.
K. Spraw, aby te Dary przyniosły przyjmującym je czujność duszy[3], odpuszczenie grzechów, zjednoczenie z Duchem Świętym, osiągnięcie Królestwa niebieskiego i większą ufność w Tobie, a nie sąd lub potępienie.
|
Pomiani mia, swiatyj władyko, hresznaho.
Da pomianiet tia Hospod’ Boh wo Carstwii Swojem, wsiehda, nynie i prisno i wo wieki wiekow.
Amiń.
Jakoże byti pricziaszcziajuszczimsia wo trezwienije duszy, wo ostawlenije hrechow‚ w priobszczienije Swiataho Twojeho Ducha, wo ispołnienije Carstwija niebiesnaho‚ w dierznowienije jeże k Tiebie, nie w sud, ili wo osużdienije.
|
MODLITWY WSTAWIENNICZE
|
K. Składamy Ci jeszcze to rozumne uwielbienie [jako dziękczynienie] za tych, którzy z wiarą odeszli: praojców, ojców, patriarchów, proroków, apostołów, kaznodziejów, ewangelistów, męczenników, wyznawców i ascetów oraz każdego sprawiedliwego dojrzałego w wierze.
|
Jeszczie prinosim Ti słowiesnuju siju służbu, o iże w wiere pocziwszych: praotcech, otcech, patriarsiech‚ prorocech, apostolech, propowiednicech‚ jewanhielistiech‚ muczienicech‚ ispowiednicech‚ wozdierżnicech i o wsiakom dusie prawiedniem w wiere skoncziawszemsia.
|
Kapłan okadza Dary.
|
K. A nade wszystko za przenajświętszą, przeczystą, przebłogosławioną Panią naszą, Bogurodzicę i zawsze Dziewicę Maryję.
|
Izradno o preswiatiej, preczistiej, prebłahosłowiennej, sławniej Władyczice naszej Bohorodice i Prisnodiewie Marii.
|
HYMN DO BOGURODZICY
Na święta Pańskie i Maryjne oraz przez ich oktawę zamiast tego śpiewa się Irmos własny.
* Prawdziwie godne to i sprawiedliwe wysławiać Ciebie, Bogurodzico, zawsze chwalebną i nieskalaną i Matkę naszego Boga.
Czcigodniejszą od Cherubinów i nieporównanie sławniejszą od Serafinów, któraś w dziewictwie Boga Słowo zrodziła, Ciebie, prawdziwie Bogurodzicę, uwielbiamy.
|
Dostojno jest’ jako woistinu błażyti Tia Bohorodicu prisnobłażennuju i preneporocznuju i Matier Boha naszeho.
Cziestniejszuju Chieruwim i sławniejszuju biez srawnienija Serafim, biez istlenija Boha Słowa rożdszuju, suszcziuju Bohorodicu Tia wieliczajem.
|
CIĄG DALSZY MODLITW WSTAWIENNICZYCH
K. Za św. Jana, proroka, poprzednika i Chrzciciela; świętych, chwalebnych i czcigodnych apostołów; świętego N., którego wspomnienie dziś obchodzimy i za wszystkich Twoich świętych; dzięki ich błaganiom otocz nas, (lub N.) Boże, Swą opieką.
Pamiętaj także, Panie, o wszystkich, którzy w nadziei zmartwychwstania odeszli od nas do życia wiecznego.
|
O swiatiem Ioannie proroce, predtieczi i Krestitieli, o swiatych sławnych i wsiechwalnych apostolech, o swiatiem imia rek, jehoże i pamiat’ sowierszajem, i o wsiech swiatych Twoich, ichże molitwami poseti nas (ili raba imia rek), Boże.
I pomiani wsiech usopszych o nadieżdi woskresienija żyzni wiecznyja.
|
Kapłan wymienia imiona zmarłych.
K. I daj im odpoczynek tam, gdzie roztacza opiekę światłość Twojego Oblicza.
Pamiętaj jeszcze, Panie, prosimy Cię, o całym prawowiernym episkopacie wiernie głoszącym orędzie Twojej prawdy, o wszystkich kapłanach, diakonach w Chrystusie i całym pozostałym duchowieństwie.
Składamy Ci jeszcze to rozumne uwielbienie za całą ludzkość, za święty, powszechny i apostolski Kościół oraz za wszystkich, którzy żyją w czystości i niewinności.
Za chronioną przez Boga Ojczyznę naszą, władze państwowe i całe jej wojsko. Pozwól im, Panie, rządzić w pokoju. Podsuwaj im do serc pokojowe i dobre myśli o Kościele Twoim świętym i o całym narodzie, abyśmy i my w pokoju, jakim oni się cieszą, wiedli życie spokojne i niezamącone w pełni pobożności i uczciwości.
(głośno) Przede wszystkim pamiętaj, Panie, o Jego Świątobliwości ojcu naszym i Arcykapłanie Powszechnym N., Papieżu Rzymskim, Świątobliwych Patriarchach prawowiernych, i wielce błogosławionym Metropolicie (lub Arcybiskupie, lub Biskupie) naszym N.. Daj, aby oni we wszystkich Twoich Kościołach żyli w pokoju, bezpieczeństwie, poważaniu, zdrowiu i przez długie lata wiernie głosili orędzie Twojej prawdy.
* I wszystkich i wszystko.
K. (po cichu) Pamiętaj, Panie, o tym klasztorze (o tej wsi lub o tym mieście), w której (-ym) mieszkamy. O wszystkich miastach i wioskach i wiernych tam mieszkających.
Pamiętaj, Panie, o podróżujących po ziemi, morzu i w powietrzu, o chorych, cierpiących, uwięzionych i o ocaleniu ich.
Pamiętaj, Panie, o ofiarodawcach i dobroczyńcach Twoich świętych Kościołów oraz o tych, którzy opiekują się ubogimi, i na nas wszystkich ześlij swe zmiłowania.
(głośno) I pozwól nam, abyśmy jednym głosem i jednym sercem wychwalali i wysławiali najwspanialsze i najwznioślejsze imię Twoje: Ojca i Syna i Świętego Ducha, teraz i zawsze i na wieki wieków.
* Amen.
|
I upokoj ich, idieże prisieszcziajet swiet lica Twojeho.
Jeszczie molim Tia, pomiani, Hospodi‚ wsiakoje episkopstwo prawosławnych, prawo prawiaszczich słowo Twojeja istiny‚ wsiakoje preswitierstwo, wo Christie diakonstwo, i wsiakij swiaszczienniczieskij czin.
Jeszczie prinosim Ti słowiesnuju siju służbu, o wsielenniej, o swiatiej soborniej i apostolskiej Cerkwi, o ichże w czistotie i cziestniem żytielstwie prebywajuszczich.
O bohochranimiej stranie naszej, predierżaszczich włastiech i o wsiem woinstwie jeja. Dażd’ im, Hospodi, mirnoje prawlenije, da i my w tiszynie ich tichoje i biezmołwnoje żytije pożywiem wo wsiakom błahocziestii i czistotie.
W pierwych pomiani, Hospodi, Hospodina i otca naszeho Swiatiejszaho Wsielenskaho Archijereja (imia rek) Papu Rimskaho: i Swiatiejszych Patriarchow prawosławnych, i Hospodina naszeho Mitropolita (ili Archijepiskopa ili Episkopa) imia rek, (jehoże jest’ obłast), ichże daruj swiatym Twoim Cerkwam, w mire, cełych, cziestnych, zdrawych, dołhodienstwujuszczich, prawoprawiaszczich słowo Twojeja istiny.
I wsiech i wsia.
Pomiani, Hospodi, hrad siej, w niemże żywiem (ili wies’ siju, w niejże żywiem, ili obitiel siju, w niejże żywiem)‚ i wsiakij hrad i stranu, i wieroju żywuszczich w nich.
Pomiani, Hospodi, pławajuszczich, putieszestwujuszczich, neduhujuszczich, strażduszczich, pleniennych, i spasienije ich.
Pomiani, Hospodi, płodonosiaszczich i dobrotworiaszczich wo swiatych Twoich Cerkwach, i pominajuszczich ubohija, i na wsia ny miłosti Twoja nisposli.
I dażd’ nam jediniemi usty i jediniem sierdcem sławiti i wospiewati precziestnoje i wielikolepoje imia Twoje, Otca i Syna i Swiataho Ducha, nynie i prisno i wo wieki wiekow.
Amiń.
|
ZAKOŃCZENIE ANAFORY
Kapłan kończy Anaforę, błogosławiąc ludzi.
K. A miłosierdzie wielkiego Boga i Zbawiciela naszego Jezusa Chrystusa niech będzie + z wami wszystkimi.
* I z duchem twoim.
|
I da budut miłosti wielikaho Boha i Spasa naszeho Iisusa Christa + so wsiemi wami.
I so duchom twoim.
|
[1] Por. Ps 121,3.
[2] J 14,18 n; Apok 1,4; 2,16; 3,11; 22,7.12.20.
[3] Jl 1,5.
|
