|
|
W służbie jedności Kościołów
 Jezus Chrystus rozesłał Apostołów na cały świat słowami: “Idźcie i nauczajcie wszystkie narody” (Mt 28,19). Posłuszni temu nakazowi Apostołowie rozeszli się po różnych regionach ówczesnego świata. Św. Piotr Apostoł głosił Ewangelię m.in. w Rzymie. Tam po jego śmierci na kanwie kultury rzymskiej i języka łacińskiego w ciągu wieków wykształcił się taki sposób sprawowania nabożeństw, który nazywamy obrządkiem rzymskim (łacińskim). Starszy brat św. Piotra - Apostoł Andrzej, jak głosi tradycja, przyniósł światło wiary Grekom. Antyczna kultura grecka stała się bazą , na której w ciągu wieków ukształtował się obrządek grecki (zwany inaczej bizantyjskim). W tych dwóch obrządkach rozprzestrzeniło się chrześcijaństwo w Europie w ciągu pierwszego tysiąclecia. (Poza Europą ukształtowały się inne obrządki, np. koptyjski w Egipcie, etiopski w Etiopii, syryjski i chaldejski na Bliskim Wschodzie, ormiański wśród Ormian itp.). Mimo różnorodności obrządków Kościół rzymski i Kościoły wschodnie w pierwszym tysiącleciu pozostawały w jedności. Związkowi miłości między Kościołami przewodził następca św. Piotra - biskup Rzymu (papież). Warto pamiętać, że wielu papieży było z pochodzenia Grekami.
Pierwszym państwem słowiańskim, które przyjęło chrześcijaństwo, było Wielkie Księstwo Morawskie. Pochodzący z rodziny grecko-słowiańskiej z Tesalonik, należący do duchowieństwa greckiego, święci Cyryl i Metody, podjęli w roku 863 misję na Morawach i stali się Apostołami Słowian. Utworzyli oni dla języka słowiańskiego alfabet i przetłumaczyli na język Słowian greckie księgi liturgiczne oraz część Pisma świętego. (Już po śmierci Cyryla i Metodego Słowianie przyjęli inną wersję alfabetu, zwaną cyrylicą , na cześć św. Cyryla). Biskup Rzymu - Hadrian II - w roku 868 zatwierdził używanie języka słowiańskiego w liturgii i wyświęcił Metodego na pierwszego biskupa dla Słowian. Odtąd Europa zaczęła chwalić Boga w liturgii w trzech językach: greckim, łacińskim i słowiańskim. Początek drugiego tysiąclecia zaznaczył się rozłamem w rodzinie chrześcijańskiej Europy. W roku 1054 doszło do zerwania wspólnoty i jedności między Kościołem wschodnim (bizantyjskim) a Kościołem zachodnim (łacińskim). Ukształtowały się dwa niezależne (obce sobie) środki władzy kościelnej w Rzymie i Konstantynopolu. Od tej pory na określenie chrześcijan związanych z Konstantynopolem przyjęła się nazwa ”prawosławni” a związanych z Rzymem ”rzymskokatolicy”. Do tego czasu nazwy ”prawosławny” (tzn. prawowierny) i ”katolicki” (tzn. powszechny) używane były zamiennie i dopełniająco. Po kilku wiekach podjęto starania o przywrócenie jedności między Rzymem a Konstantynopolem. Jedność po łacinie znaczy ”unio”. Stąd wspólnotę obrządku greckiego (bizantyjskiego), która nawiązała łączność z Kościołem rzymskim nazwano Kościołem Unickim (Cerkwią Unicką). Na terenie Rzeczypospolitej Obojga Narodów (obejmującej Koronę oraz zamieszkałe przez prawosławną ludność ruską Wielkie Księstwo Litewskie) doszło do unii kościelnej między biskupami ruskimi i Kościołem rzymskim. Unię podpisano w Brześciu Litewskim (dziś na Białorusi) w roku 1596. W 1996 r. obchodziliśmy 400-lecie Unii Brzeskiej. Spadkobiercami Unii Brzeskiej w Polsce aktualnie są: Ukraiński Kościół Greckokatolicki oraz neounicka parafia w Kostomłotach. Metropolia przemysko-warszawska Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego obejmuje ponad 100 parafii zarówno na terenie tradycyjnego zamieszkiwania grekokatolików (tzn. teren dawnego zaboru austriackiego), jak też na ziemiach zachodnich i północnych Polski, dokąd grekokatolicy zostali wysiedleni przez komunistów w ramach represyjnej akcji “Wisła” w roku 1947. Skasowana przez carat w zaborze rosyjskim Unia została odnowiona (stąd nazwa ”neounia”) na terenie Chełmszczyzny i Podlasia w latach międzywojennych w Drugiej Rzeczypospolitej. Z 10 parafii istniejących przed wojną w dzisiejszych granicach Polski, po latach reżimu komunistycznego ostała się jedyna parafia neounicka w Kostomłotach nad Bugiem na Podlasiu (14 km od Terespola). Stanowi ona dziś Sanktuarium Unitów Podlaskich.  Wieś Kostomłoty jest wspomniana w dokumentach historycznych w roku 1412, kiedy to wielki książę litewski Witold (brat Władysława Jagiełły) uposażył nią klasztor augustianów w Brześciu.  Parafia w Kostomłotach założona została w roku 1631 a więc już po Unii Brzeskiej. Z tego roku pochodzi zabytkowa ikona patrona cerkwi - świętego męczennika Nikity (zm. 370r.). Z tym rokiem związana też jest budowa zabytkowej cerkwi, która  została przebudowana w roku 1852. Do ważniejszych zabytków należy też ikona Bogurodzicy z Dzieciątkiem (Hodigitria) z XVII w.,  ikona Chrystusa Pantokratora z XVII w. i czwarta też z XVII w - Desisis: Chrystus na tronie po bokach zaś Maryja i św. Jan Chrzciciel. Na 350-lecie parafii (w 1981 r.) przeprowadzono kapitalny remont cerkwi. W ostatnich  latach (dzięki ofiarom parafian, przyjaciół i pielgrzymów) położono temperową polichromię i wyzłocono ikonostas. W 1999 r. postawiono nową cerkiewkę - polowy ołtarz - pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego. Jest to pomnik Jubileuszu 2000-lecia. Ma przypominać, że przemienieni mamy wejść w trzecie tysiąclecie.
W lipcu 1998 r. Ks. Kard. Glemp, ks. bp Jan Mazur i ks. bp Henryk Tomasik przywieźli do Kostomłotów pokaźną część Czcigodnych Relikwii błogosławionych Męczenników unickich z Pratulina, które przyjęto z entuzjazmem w obecności około dwóch tysięcy wiernych, a młodzieżowy chór z Terespola odśpiewał Akatyst do Unickich Męczenników ułożony przez o. archimandrytę Romana Piętkę. Jurysdykcyjnie parafia unicka w Kostomłotach obecnie podlega bezpośrednio biskupowi siedleckiemu. Jako Ordynariusze unitów podlaskich parafię w Kostomłotach wizytowali: Sługa Boży Kardynał Stefan Wyszyński (1974 r.), a J.Em. Ks. Prymas Józef Glemp był już w Kostomłotach pięć razy. Do wielu dostojnych Gości należy zaliczyć też Kardynała Henryka Gulbinowicza. Odwiedzili też parafię: unicki metropolita Jan Martyniak (kilkakrotnie), unicki arcybiskup Myrosław Marusyn z Watykanu, ks. bp Lubomyr Huzar (unicki ze Lwowa), ks. bp Julian Woronowski (unicki z Drohobycza), ks. bp Jan Mazur (kilkakrotnie), ks. bp Wacław Skomorucha, ks. bp Henryk Tomasik, ks. bp Kazimierz Romaniuk, ks. bp Stanisław Kędziora, ks. bp Zbigniew Kraszewski, o. Archimandryta Sergiusz Gajek, wizytator z ramienia Watykanu dla unitów na Białorusi (wielokrotnie). Wielu też świeckich wielkich ludzi zwiedzało Kostomłoty. A 10. X. 1999 r. uczestniczył w liturgii Pan Maciej Płażyński, Marszałek Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej wraz z małżonką. Kilka razy też był potomek w prostej linii kodeńskich Sapiehów, książę Michał Sapieha. Od 1969 do 2007 roku duszpasterstwo w Kostomłotach prowadziło Zgromadzenie Księży Marianów (O. Archimandryta Roman Piętka mic). Parafia unicka w Kostomłotach stała się w ostatnich latach Sanktuarium Unitów Podlaskich. Sanktuarium odwiedza rocznie ok. 70 000 pielgrzymów idących szlakiem unickim. Przy parafii istnieje też Centrum Ekumeniczne, które jest ośrodkiem rekolekcyjnym dla grup młodzieżowych z kraju i z zagranicy. W miesiącach letnich z rekolekcji ekumenicznych i kursów ewangelizacyjnych prowadzonych w Centrum korzysta ok. 250 osób młodych ludzi: licealistów i studentów oraz młodych małżeństw. W ostatnich latach w rekolekcjach brały udział grupy z Czech, Słowacji, Estonii, Łotwy, Rosji, Białorusi (zarówno katolicy jak też niekiedy ewangelicy i prawosławni). Niekiedy pojawiają się goście z Francji, Irlandii, Niemiec, Malty itp. W Sanktuarium Unitów Podlaskich i w Centrum Ekumenicznym pielgrzymi i uczestnicy rekolekcji spotykają się z obiektywną informacją o chrześcijaństwie wschodnim i o powszechności Kościoła w różnorodności tradycji liturgicznych. W Kostomłotach unika się ducha polemiki międzywyznaniowej. Duszpasterze obiektywnie i życzliwie przedstawiają Braci Prawosławnych, z którymi parafia kostomłocka utrzymuje życzliwe, nieoficjalne kontakty. Tekst opracował: o. archim. Roman Piętka MIC, www.cyrylimetody.marianie.pl |
|
| Ostatnia aktualizacja ( Monday, 03 February 2020 ) |
| Następny > |
|---|
